ذخیره تخمدان چیست؟

زنان با تمام تخمک هایی که در طول زندگی خود خواهند داشت به دنیا می آیند. به طور متوسط، ذخیره تخمک آنها در بدو تولد حدود 1 میلیون تخمک است. در سن بلوغ این مقدار به 400000-500000 کاهش می یابد. پس از اولین قاعدگی، زنان هر ماه یک تخمک آزاد می کنند. تخمین زده می شود که تنها 400-500 تخمک گذاری در طول سال های باروری یک زن انجام می شود. بقیه در طول مسیر از  بین می روند. 

بارورترین دوره در زندگی یک زن از سن 18 تا 30 سالگی است. در این مرحله، کیفیت تخمک عالی  است. ذخیره تخمدان از سن 35 تا 37 سالگی کاهش زیادی می کند. در سن 40 سالگی، ذخیره تخمدان به میزان قابل توجهی کم است و تا پایان کامل آن تقریباً در سنین 45-55 سالگی هرساله کاهش می یابد. این دوره آغاز مرحله جدیدی در زندگی باروری زن است: یائسگی.

تعریف ذخیره تخمدان

ذخیره تخمدان به تعداد تخمک‌های باقی‌مانده در تخمدان‌ها اشاره دارد که قابلیت باروری دارند. این ذخیره با گذر زمان و افزایش سن به طور طبیعی کاهش می یابد.

به طور کلی، زنان در سنین زیر 30 سال بیشترین ذخیره تخمدان را دارند. با افزایش سن، تعداد و کیفیت تخمک‌ها به طور طبیعی کاهش می‌یابد و ذخیره تخمدان نیز کم می‌شود.

عوامل متعددی می‌توانند بر ذخیره تخمدان تاثیر بگذارند، از جمله:

• سن: با افزایش سن، هم تعداد و هم کیفیت تخمک‌ها دستخوش تغییر می شوند و کاهش جدی می یابند
• ژنتیک: برخی از زنان به طور طبیعی ذخیره تخمدان پایینی دارند. در سنین بالا ناهنجاری های کروموزومی نیز افزایش می یابد. 
• بیماری‌های تخمدان: برخی از بیماری‌ها مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می‌توانند ذخیره تخمدان را تحت تاثیر قرار دهند.
• شیمی درمانی و پرتو درمانی: این روش‌های درمانی می‌توانند به تخمدان‌ها آسیب برسانند و ذخیره تخمدان را کاهش دهند.
• عوامل محیطی: سیگار کشیدن و مصرف الکل و در معرض مواد شیمیایی و ریزپلاستیک ها قرار گرفتن می‌توانند بر ذخیره تخمدان تاثیر بگذارند.

ذخیره تخمدان نقش مهمی در باروری دارد. زنانی که ذخیره تخمدان پایینی دارند، شانس باروری کمتری دارند.

نقش فولیکول ها در باروری

فولیکول ها نقش حیاتی در باروری زنان ایفا می‌کنند. آنها کیسه های کوچکی در تخمدان ها هستند که هر کدام حاوی یک تخمک نابالغ هستند. در هر سیکل قاعدگی، تعدادی از فولیکول ها شروع به رشد می‌کنند. اما فقط یک فولیکول غالب به بلوغ می‌رسد و تخمک را آزاد می‌کند. این تخمک در صورت لقاح توسط اسپرم می‌تواند به جنین تبدیل شود.

بنابراین، فولیکول ها برای باروری ضروری هستند زیرا:

• تخمک ها را در خود جای می‌دهند: بدون فولیکول ها، تخمکی برای لقاح وجود نخواهد داشت.

هورمون های لازم برای باروری را ترشح می‌کنند: فولیکول ها هورمون استروژن را ترشح می‌کنند که برای رشد رحم و آماده سازی آن برای بارداری ضروری است.  هرچه فولیکول به بلوغ خود نزدیک‌تر می‌شود، مقدار ترشح استروژن هم بیشتر می‌شود.

• فولیکول غالب، تخمک را آزاد می‌کند: این تخمک در صورت لقاح توسط اسپرم می‌تواند به جنین تبدیل شود.

به طور خلاصه، فولیکول ها برای باروری ضروری هستند زیرا تخمک ها را در خود جای می‌دهند، هورمون های لازم برای باروری را ترشح می‌کنند و تخمک را برای لقاح آزاد می‌کنند.

عوامل موثر بر ذخیره تخمدان

سن

 سن یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر ذخیره تخمدان است. به طور کلی، زنان در دهه دوم زندگی خود بیشترین ذخیره تخمدان را دارند. 

با ورود به دهه سوم، ذخیره تخمدان به تدریج شروع به کاهش می‌کند. این روند از سن ۳۵ سالگی با شیب تندتری رو به ‌پایین می‌رود و پس از ۴۰ سالگی، ذخیره تخمدان به طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.
علاوه بر کاهش تعداد تخمک‌ها، کیفیت تخمک‌ها نیز با افزایش سن کاهش می‌یابد.
تخمک‌های زنان مسن‌تر بیشتر در معرض ناهنجاری‌های کروموزومی هستند که می‌تواند به سقط جنین یا تولد نوزاد با نقص‌های مادرزادی منجر شود. به همین دلیل، متخصصان زنان توصیه می‌کنند که زنان در سنین پایین‌تر برای باردار شدن اقدام کنند. البته، این به معنای عدم امکان باروری در سنین بالا نیست. با وجود اینکه شانس باروری با افزایش سن کاهش می‌یابد، اما زنان در هر سنی می‌توانند باردار شوند.

ژنتیک

 ژنتیک نقشی کلیدی در تعیین ذخیره تخمدان و باروری زنان دارد. حدود 20 تا 30 درصد از ناباروری زنان به دلیل عوامل ژنتیکی است. برخی از ناهنجاری‌های کروموزومی، مانند سندرم ترنر، می‌توانند باعث کاهش ذخیره تخمدان و ناباروری شوند. همچنین، برخی از ژن‌ها می‌توانند بر کیفیت تخمک‌ها و احتمال لقاح و لانه‌گزینی آن‌ها تاثیر بگذارند.

یائسگی زودرس

 یائسگی زودرس به توقف قاعدگی و از کار افتادن تخمدان‌ها قبل از سن 40 سالگی اشاره دارد. این عارضه می‌تواند به طور قابل توجهی ذخیره تخمدان را تحت تاثیر قرار دهد.

تاثیر یائسگی زودرس بر ذخیره تخمدان:

• کاهش تعداد فولیکول‌ها: در زنان مبتلا به یائسگی زودرس، تعداد فولیکول‌های تخمدان به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
• کاهش کیفیت تخمک‌ها: کیفیت تخمک‌ها در زنان مبتلا به یائسگی زودرس نیز به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
• افزایش خطر ناباروری: زنان مبتلا به یائسگی زودرس در معرض خطر بیشتری برای ناباروری قرار دارند.

شیمی درمانی و پرتو درمانی

داروهای شیمی درمانی سلول‌های سرطانی را به طور هدفمند از بین می‌برند. اما متاسفانه، این داروها می‌توانند به سلول‌های سالم تخمدان نیز آسیب برسانند. میزان آسیب به تخمدان به نوع و دوز داروی شیمی درمانی، سن بیمار و سایر عوامل بستگی دارد. در برخی موارد، شیمی درمانی می‌تواند منجر به یائسگی زودرس شود.

پرتو درمانی: پرتو درمانی از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. اگر پرتو درمانی به لگن خاصره تابانده شود، می‌تواند به تخمدان‌ها نیز آسیب برساند. میزان آسیب به تخمدان به دوز و محل تابش پرتو بستگی دارد. در برخی موارد، پرتو درمانی می‌تواند منجر به ناباروری موقت یا دائمی شود.

بیماری‌های غدد درون ریز: برخی از بیماری‌های غدد درون ریز مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می‌توانند ذخیره تخمدان را تحت تاثیر قرار دهند.

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غدد درون‌ریز زنان است که احتمالاً با برخی بیماری‌های خودایمنی نظیر خودایمنی تیروئید (AIT) ارتباط دارد.

ارتباط ذخیره تخمدان و باروری

ذخیره تخمدان به طور مستقیم با شانس باروری مرتبط است. زنانی که ذخیره تخمدان پایین‌تری دارند، شانس باروری کمتری دارند.

برخی از بیماری‌ها که با کاهش ذخیره تخمدان مرتبط هستند عبارتند از:

• تیروئیدیت هاشیموتو: این بیماری باعث التهاب مزمن غده تیروئید می‌شود.
• آرتریت روماتوئید: این بیماری باعث التهاب مفاصل می‌شود.
• لوپوس: این بیماری یک بیماری التهابی مزمن است که می‌تواند بر اندام‌های مختلف بدن تأثیر بگذارد.
• بیماری سلیاک: این بیماری یک بیماری خودایمنی است که به روده کوچک آسیب می‌رساند.
  

هنوز مشخص نیست که چرا بیماری‌های خودایمنی باعث کاهش ذخیره تخمدان می‌شوند.
برخی از نظریه‌ها عبارتند از:

• التهاب: التهاب ناشی از بیماری‌های خودایمنی می‌تواند به تخمدان‌ها آسیب برساند و فولیکول‌ها را از بین ببرد.
• هورمون‌ها: برخی از بیماری‌های خودایمنی می‌توانند تعادل هورمون‌ها را در بدن مختل کنند و این امر می‌تواند بر باروری تأثیر بگذارد.
• آنتی‌بادی‌ها: برخی از آنتی‌بادی‌ها که در بیماری‌های خودایمنی تولید می‌شوند می‌توانند به سلول‌های تخمدان حمله کنند.

ذخیره تخمدان و شانس بارداری

زنان با ذخیره تخمدان پایین‌تر، شانس باروری کمتری دارند. اما این به معنای عدم باروری نیست. زنانی که ذخیره تخمدان پایین دارند، هنوز هم می‌توانند با استفاده از روش‌های کمک باروری مانند تلقیح داخل رحمی (IUI) یا لقاح آزمایشگاهی (IVF) باردار شوند. عوامل متعددی می‌توانند بر شانس بارداری با ذخیره تخمدان کم تاثیر بگذارند:

• سلامت رحم: اگر رحم زن سالم نباشد، احتمال بارداری حتی با لقاح داخل رحمی یا لقاح آزمایشگاهی نیز کم می‌شود.
• سلامت لوله‌های فالوپ: اگر لوله‌های فالوپ زن مسدود یا آسیب‌دیده باشند، احتمال بارداری به طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.
• کیفیت اسپرم: کیفیت اسپرم نیز در شانس بارداری نقش مهمی دارد.

علائم و نشانه های کاهش ذخیره تخمدان

کاهش ذخیره تخمدان ممکن است با علائم و نشانه‌هایی همراه باشد که به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

علائم مربوط به قاعدگی:

• قاعدگی نامنظم: پریودهای کوتاه یا بلند، خونریزی شدید یا لکه بینی
• مشکل در باردار شدن: عدم بارداری پس از 12 ماه تلاش برای بارداری
• ناباروری: ناتوانی در بارداری بعد از 12 ماه رابطه جنسی، محافظت نشده
• خشکی واژن: خشکی واژن می‌تواند از علائم کاهش هورمون استروژن باشد که با کاهش ذخیره تخمدان مرتبط است.

علائم عمومی:

• گرگرفتگی: احساس ناگهانی گرما در صورت و گردن
• خشکی واژن: کاهش ترشحات طبیعی واژن
• مشکلات خواب: بی‌خوابی یا خواب ناآرام
• تغییرات خلقی: تحریک‌پذیری، اضطراب یا افسردگی

بررسی ذخیره تخمدان

متخصص مامایی یا زنان می‌تواند با استفاده از روش‌های مختلف ذخیره تخمدان را بررسی کند.

آزمایش های تشخیصی

سونوگرافی

سونوگرافی یکی از روش‌های رایج برای بررسی ذخیره تخمدان است. در این روش، از امواج صوتی برای ایجاد تصاویری از تخمدان‌ها و فولیکول‌ها استفاده می‌شود.

سونوگرافی چگونه انجام می‌شود؟

سونوگرافی می‌تواند به دو روش انجام شود:

• سونوگرافی ترانس واژینال: در این روش، مبدل سونوگرافی به داخل واژن وارد می‌شود. این روش تصاویر واضح‌تر و دقیق‌تری از تخمدان‌ها و فولیکول‌ها ارائه می‌دهد.
• سونوگرافی ترانس آبدومینال: در این روش، مبدل سونوگرافی روی شکم قرار داده می‌شود. این روش برای بررسی کلی تخمدان‌ها و رحم استفاده می‌شود.

سونوگرافی چه اطلاعاتی را در مورد ذخیره تخمدان ارائه می‌دهد؟

سونوگرافی می‌تواند اطلاعات زیر را در مورد ذخیره تخمدان ارائه دهد:

تعداد فولیکول‌های آنترال: فولیکول‌های آنترال، فولیکول‌هایی هستند که قطر آنها بین 2 تا 10 میلی‌متر است. تعداد فولیکول‌های آنترال می‌تواند نشان‌دهنده ذخیره تخمدان باشد.

اندازه تخمدان‌ها: اندازه تخمدان‌ها می‌تواند نشان‌دهنده تعداد فولیکول‌های موجود در آنها باشد.

کیفیت تخمدان‌ها: سونوگرافی می‌تواند کیست تخمدان، فیبروم رحم یا سایر ناهنجاری‌های تخمدان را نشان دهد.

شمارش فولیکول آنترال (AFC)

از لحظه بلوغ، هر ماه مجموعه‌ای از فولیکول‌ها ایجاد می‌شود، اگرچه تنها یکی از آنها به مرحله تخمک‌گذاری می‌رسد، زمانی که یک سلول تخمک بالغ آزاد می‌شود. باقیمانده در نهایت منحط خواهند شد. ما مراحل زیر را از رشد فولیکول تشخیص می دهیم: بدوی، اولیه، ثانویه، آنترال، و پیش از تخمک گذاری (همچنین به عنوان فولیکول Graaf شناخته می شود).

فولیکول های آنترال با تشکیل یک حفره پر از مایع به نام آنتروم مشخص می شوند. این به آنها اجازه می دهد تا در اسکن اولتراسوند دیده شوند. به طور خلاصه، شمارش تعداد فولیکول های آنترال می تواند تصوری تقریبی از وضعیت تخمک زن به ما بدهد. اگر در روزهای 3 تا 5 سیکل قاعدگی انجام شود، نتایج AFC دقیق تر است.

سونوگرافی چه زمانی انجام می‌شود؟

سونوگرافی برای بررسی ذخیره تخمدان معمولاً در روز سوم قاعدگی انجام می‌شود. در این روز، فولیکول‌ها در ابتدای رشد خود هستند و می‌توان آنها را به طور دقیق‌تر شمارش کرد.

مزایای سونوگرافی

سونوگرافی یک روش بدون درد و غیر تهاجمی است که می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد ذخیره تخمدان ارائه دهد.

محدودیت های سونوگرافی

سونوگرافی نمی‌تواند به طور دقیق ذخیره تخمدان را پیش‌بینی کند.

آزمایش AMH

آزمایش AMH (هورمون آنتی مولرین) یکی از آزمایش‌های تشخیصی برای بررسی ذخیره تخمدان و باروری زنان است. هورمون AMH توسط سلول‌های فولیکول‌ها در تخمدان‌ها ترشح می‌شود و سطح آن می‌تواند نشان‌دهنده تعداد تخمک‌های باقی‌مانده در تخمدان‌ها باشد.

 فولیکول ها مراحل مختلفی را طی می کنند. بیشترین مقدار AMH زمانی تولید می شود که هنوز فولیکول ها بالغ نشده اند.  هر چه تعداد فولیکول‌ها و تخمک‌ها بیشتر باشد، سطح AMH بالاتر می‌رود.

مقادیر بالای AMH  نیز می تواند ناشی از PCOS باشد. کاهش AMH به طور طبیعی به این معنی نیست که فرد نمی تواند باردار شود و ناباروری را تشخیص نمی دهد، اما می تواند به این معنی باشد که فولیکول های توسعه نیافته کمتری باقی مانده است، به این معنی که زمان کمتری برای باردار شدن قبل از یائسگی وجود دارد.

خرید رپید تست هورمونی

نحوه انجام آزمایش AMH:

این آزمایش یک آزمایش خون ساده است که در هر زمان از چرخه قاعدگی می‌توان آن را انجام داد. برای انجام این آزمایش، نیازی به ناشتایی نیست.

نتایج آزمایش AMH:

نتایج آزمایش AMH به نانوگرم در میلی‌لیتر (ng/mL) گزارش می‌شود. به طور کلی، سطوح AMH زیر 1 ng/mL نشان‌دهنده ذخیره تخمدان پایین است.

سطوح AMH بین 1 تا 5/2 ng/mL نشان‌دهنده ذخیره تخمدان متوسط ​​است.

سطوح AMH  5/2  ng/mL یا بیشتر نشان‌دهنده ذخیره تخمدان بالا است.

کاربردهای آزمایش AMH:

• بررسی ذخیره تخمدان: این آزمایش می‌تواند برای بررسی ذخیره تخمدان در زنان در هر سنی استفاده شود.
• پیش‌بینی یائسگی: سطح AMH می‌تواند برای پیش‌بینی زمان یائسگی در زنان استفاده شود.
• تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک: زنان مبتلا به PCOS معمولاً سطح AMH بالایی دارند.
• ارزیابی پاسخ به درمان‌های باروری: سطح AMH می‌تواند برای ارزیابی پاسخ به درمان‌های باروری مانند لقاح داخل رحمی (IUI) یا لقاح آزمایشگاهی (IVF) استفاده شود.

مزایای آزمایش AMH:

• آزمایش ساده: این آزمایش یک آزمایش خون ساده است که به راحتی انجام می‌شود.
• دقیق: این آزمایش یک روش دقیق برای بررسی ذخیره تخمدان است.
• کاربردی: این آزمایش می‌تواند برای موارد مختلفی از جمله بررسی ذخیره تخمدان، پیش‌بینی یائسگی، تشخیص PCOS و ارزیابی پاسخ به درمان‌های باروری استفاده شود.

محدودیت‌های آزمایش AMH:

• هزینه: این آزمایش ممکن است کمی گران باشد.
• عدم پیش‌بینی قطعی باروری: سطح AMH نمی‌تواند به طور قطعی پیش‌بینی کند که آیا یک زن باردار می‌شود یا خیر.
• نیاز به تفسیر توسط متخصص: نتایج آزمایش AMH باید توسط متخصص زنان تفسیر شود.

هورمون FSH

هورمون FSH (هورمون محرک فولیکول) توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شود و نقش مهمی در باروری دارد. این هورمون در زنان رشد فولیکول‌ها را در تخمدان‌ها تحریک می‌کند و در مردان تولید اسپرم را در بیضه‌ها تحریک می‌کند.

آزمایش هورمون FSH

آزمایش هورمون FSH یکی از آزمایش‌های رایج برای بررسی باروری در زنان است. این آزمایش می‌تواند برای موارد زیر انجام شود:

• تشخیص یائسگی: سطح FSH در زنان یائسه به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
• تشخیص نارسایی تخمدان: سطح FSH در زنانی که نارسایی تخمدان دارند، بالا است.
• تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک:  سطح FSH در زنانی که PCOS دارند، ممکن است بالا یا پایین باشد.
• بررسی ذخیره تخمدان: سطح FSH می‌تواند برای تخمین ذخیره تخمدان استفاده شود 

نتایج آزمایش هورمون FSH

نتایج آزمایش هورمون FSH در زنان به سن، فاز سیکل قاعدگی و وضعیت باروری آنها بستگی دارد.

• سطح FSH در زنان یائسه و زنانی که نارسایی تخمدان دارند، به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
• سطح FSH در زنانی که PCOS دارند، ممکن است بالا یا پایین باشد.
• سطح FSH در زنان با ذخیره تخمدان پایین، ممکن است بالا باشد.

سطح نرمال FSH باید کمتر از 6 mIU/ml باشد. با این وجود، اگر بین 6 تا 9 mIU/ml باشد، می توانیم در نظر بگیریم که زن ذخیره تخمدان خوبی نیز دارد. اگر سطوح FSH از 9 تا 10 mIU/ml متفاوت باشد، متوسط و اگر بین 10-13 mIU/ml باشد، پایین در نظر گرفته می‌شود. سطوح FSH بالاتر از 13 mIU/ml نشان دهنده ذخیره تخمدان کم است و بنابراین، زن نزدیک به یائسگی است.

محدودیت های آزمایش هورمون FSH

آزمایش هورمون FSH فقط یک آزمایش برای بررسی باروری است.

• سطح FSH می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند استرس، داروها و بیماری‌های دیگر باشد.
• آزمایش هورمون FSH به تنهایی نمی‌تواند برای تشخیص ناباروری استفاده شود.

برای تشخیص دقیق ناباروری، باید آزمایش‌های دیگر مانند سونوگرافی و آزمایش AMH نیز انجام شود.

استرادیول 

با رشد فولیکول ها، ترشح استرادیول در آنها افزایش می یابد. بنابراین، اندازه گیری مقدار این هورمون می تواند در ارزیابی ذخیره تخمدان مفید باشد. هر چه غلظت استرادیول بیشتر باشد، تخمک های بیشتری در آن چرخه رشد می کنند. برای دانستن سطح این هورمون‌ها که ذخیره تخمدان را اندازه‌گیری می‌کنند، تنها یک آزمایش خون لازم است.

راهکارهای حفظ و افزایش ذخیره تخمدان

هیچ راه قطعی برای حفظ یا افزایش ذخیره تخمدان وجود ندارد. اما برخی از راهکارها می‌توانند به حفظ سلامت تخمدان‌ها و به تاخیر انداختن کاهش ذخیره تخمدان کمک کنند، از جمله:

تغییر سبک زندگی

• ترک سیگار: سیگار کشیدن به تخمدان‌ها آسیب می‌رساند و ذخیره تخمدان را کاهش می‌دهد. ترک سیگار می‌تواند به حفظ سلامت تخمدان‌ها و به تاخیر انداختن کاهش ذخیره تخمدان کمک کند.
•  ورزش منظم: ورزش منظم می‌تواند به سلامت تخمدان‌ها و سیستم تولید مثل زنان کمک کند.
• کاهش استرس: استرس می‌تواند بر هورمون‌ها و باروری زنان تاثیر بگذارد.
• خواب کافی: خواب کافی برای سلامت کلی بدن و باروری زنان ضروری است.
•  کنترل وزن: چاقی و لاغری بیش از حد می‌توانند بر باروری زنان تاثیر بگذارند.

رژیم غذایی مناسب

مصرف یک رژیم غذایی سالم و متعادل که سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب باشد.

• مصرف غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها مانند توت‌ها، چای سبز و شکلات تلخ.
• محدود کردن مصرف غذاهای فرآوری‌شده، شکر و چربی‌های اشباع‌شده.

مکمل های غذایی

برخی از مکمل‌های غذایی مانند ویتامین D، کوآنزیم Q10 و DHEA ممکن است به حفظ سلامت تخمدان‌ها و به تاخیر انداختن کاهش ذخیره تخمدان کمک کنند.

یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به حفظ سلامت تخمدان‌ها و به تاخیر انداختن کاهش ذخیره تخمدان کمک کند.

نکاتی برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب:

• مصرف میوه‌ها و سبزیجات: میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که می‌توانند به سلامت تخمدان‌ها کمک کنند. سعی کنید روزانه حداقل پنج وعده میوه و سبزیجات مصرف کنید.
• مصرف غلات کامل: غلات کامل مانند نان و برنج قهوه‌ای سرشار از فیبر هستند که می‌توانند به تنظیم هورمون‌ها و حفظ سلامت تخمدان‌ها کمک کنند.
• مصرف پروتئین‌های کم‌چرب: پروتئین‌های کم‌چرب مانند مرغ، ماهی، لوبیا و عدس برای سلامت تخمدان‌ها ضروری هستند. سعی کنید روزانه حداقل دو وعده پروتئین کم‌چرب مصرف کنید.
• مصرف چربی‌های سالم: چربی‌های سالم مانند چربی‌های موجود در آجیل، دانه‌ها و روغن زیتون می‌توانند به حفظ سلامت تخمدان‌ها کمک کنند.
• محدود کردن مصرف غذاهای فرآوری‌شده: غذاهای فرآوری‌شده که دارای نمک، چربی های ترانس و قند بالا هستند را باید محدود کرد
• محدود کردن مصرف شکر: شکر اضافی می‌تواند به تعادل هورمون‌ها و سلامت تخمدان‌ها آسیب برساند.
• مصرف آب کافی: مصرف روزانه 8 لیوان آب برای داشتن سلامت عمومی بدن ضروری است. 

فریز تخمک

فریز تخمک روشی برای حفظ باروری در سنین پایین و استفاده از آن در آینده برای بارداری است. در این روش، تخمک‌ها از تخمدان‌ها خارج شده و در آزمایشگاه فریز می‌شوند.

این تخمک‌ها می‌توانند در آینده برای روش های مختلف کمک باروری مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) یا تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI)  استفاده شوند.

مزایای فریز تخمک:

• حفظ باروری در سنین پایین: با افزایش سن، کیفیت و تعداد تخمک‌ها به طور طبیعی کاهش می‌یابد. فریز تخمک در سنین پایین‌تر، شانس باروری با تخمک‌های سالم‌تر را در آینده افزایش می‌دهد.
• بارداری در زمان مناسب: فریز تخمک به زنان این امکان را می‌دهد که بارداری خود را به زمانی که از نظر شخصی و شغلی آماده هستند، موکول کنند.
• حفظ باروری در شرایط خاص: زنانی که به دلیل بیماری‌های خاص مانند سرطان یا بیماری‌های تخمدان در معرض خطر ناباروری قرار دارند، می‌توانند با فریز تخمک شانس باروری خود را حفظ کنند.

باروری با ذخیره تخمدان کم

زنانی که ذخیره تخمدان پایینی دارند، ممکن است برای باردار شدن به تکنیک های کمک‌های باروری نیاز داشته باشند.

روش های کمک باروری

• تلقیح داخل رحمیIUI: در این روش، اسپرم‌ها به طور مستقیم در رحم زن قرار داده می‌شوند. این روش می‌تواند برای زنانی که ذخیره تخمدان پایینی دارند، اما لوله‌های فالوپ سالم دارند، مفید باشد.
• لقاح آزمایشگاهی IVF: در این روش، تخمک‌ها در آزمایشگاه و در انکوباتورهای ویژه با اسپرم لقاح داده می‌شوند. این روش برای زنانی که ذخیره تخمدان پایینی دارند و یا لوله‌های فالوپ مسدود دارند، مناسب است.

نکاتی در مورد باروری با ذخیره تخمدان کم:

• شانس باروری با روش‌های کمک باروری به سن، سلامت کلی و ذخیره تخمدان زن بستگی دارد.
• ممکن است لازم باشد قبل از شروع IUI یا IVF، داروهایی برای تحریک تخمدان‌ها و افزایش تعداد تخمک‌ها مصرف شود.
• IUI و IVF می‌توانند پرهزینه باشند و ممکن است تحت پوشش بیمه درمانی نباشند.
• قبل از شروع هر گونه روش کمک باروری، حتماً با متخصص مامایی یا زنان خود در مورد مزایا و معایب هر روش صحبت کنید.

امید به باروری

با وجود اینکه ذخیره تخمدان با افزایش سن کاهش می‌یابد، اما زنان در هر سنی می‌توانند باردار شوند.

با کمک روش‌های کمک باروری، بسیاری از زنانی که ذخیره تخمدان پایینی دارند، می‌توانند باردار شده و فرزندانی سالم به دنیا بیاورند.

پیشرفت‌های علم پزشکی در زمینه باروری، مانند لقاح داخل رحمی (IUI) و لقاح آزمایشگاهی (IVF)، یا تزریق سیتوپلاسمی اسپرم به تخمک (ICSI) به زنانی که ذخیره تخمدان پایینی دارند یا به طور طبیعی باردار نمی‌شوند، کمک می‌کند تا باردار شوند.

اهمیت مشاوره با کارشناسان و متخصصان مامایی

اگر در مورد باروری یا ذخیره تخمدان خود نگران هستید، حتماً با متخصصان مامایی مشورت کنید. متخصص مامایی می‌تواند با بررسی وضعیت شما، بهترین راهکار را برای افزایش شانس باروری شما ارائه دهد.

متخصص مامایی می‌تواند آزمایش‌های لازم برای بررسی ذخیره تخمدان شما را تجویز کند و در صورت نیاز، روش‌های کمک باروری مناسب را به شما پیشنهاد دهد.

همچنین، متخصص مامایی می‌تواند در مورد راهکارهای حفظ سلامت تخمدان‌ها و به تاخیر انداختن کاهش ذخیره تخمدان به شما مشاوره دهد.

در پایان، به یاد داشته باشید که باروری فقط به سن و ذخیره تخمدان بستگی ندارد. عوامل متعددی می‌توانند بر باروری تاثیر بگذارند.مشاوره با متخصص مامایی می‌تواند به شما در درک بهتر وضعیت باروری خود و انتخاب بهترین راهکار برای باردار شدن کمک کند